اعتراض به رای ماده ۴۷۷

اعتراض به رای ماده ۴۷۷ یک روش فوق‌العاده اعتراض به آرای قطعی مراجع قضایی است که فقط در صورتی ممکن است که رأی صادره به صورت آشکار و بیّن خلاف شرع باشد. این اعتراض طبق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری ایران است و امکان رسیدگی مجدد به آراء قطعی را فراهم می‌کند.

شرایط اعتراض به رای ماده ۴۷۷:

فقط زمانی می‌توان درخواست اعمال ماده ۴۷۷ را داد که رأی قطعی برخلاف شرع بیّن باشد، یعنی نقض آشکار موازین اسلامی یا نص صریح شرع داشته باشد.

اعتراض موضوع ماده ۴۷۷ فاقد مهلت زمانی مشخص است اما بهتر است پس از ابلاغ رأی قطعی مطرح شود.

دلایل ارائه شده در درخواست باید بر خلاف شرع بودن رأی تأکید داشته باشند و صرف استناد به مواد قانونی بدون توجه به این نکته کافی نیست.

چه کسانی حق اعتراض به رای ماده ۴۷۷ را دارند؟

اعتراض به رای ماده ۴۷۷ لزوماً توسط خود فرد محکوم علیه یا شاکی قابل طرح است.

علاوه بر آنان، اشخاص و مقامات مشخصی نیز حق درخواست دارند از جمله:

• رئیس قوه قضاییه
• رئیس دیوان عالی کشور
• دادستان کل کشور
• رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح
• رئیس کل دادگستری استان

روند بررسی اعتراض به رای ماده ۴۷۷ در دیوان عالی کشور:

1. ابتدا درخواست اعتراض به رأی قطعی خلاف شرع نزد رئیس قوه قضاییه ارائه می‌شود.

2. رئیس قوه قضاییه پس از بررسی و تأیید خلاف شرع بودن رأی، دستور اعاده دادرسی را صادر کرده و پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع می‌شود.

3. در دیوان عالی کشور، رسیدگی توسط شعب خاصی که برای رسیدگی به این گونه اعتراض‌ها در نظر گرفته شده‌اند، انجام می‌گیرد.

4. این شعب تنها بر خلاف شرع بودن رأی تمرکز دارند و در صورت نقض رأی قبلی، رسیدگی مجدد (شکلی و ماهوی) انجام و رأی جدید صادر می‌کنند.

5. در صورت رد اعتراض، امکان اعتراض مجدد وجود ندارد.

6. رأی صادره از شعب دیوان عالی کشور پس از بررسی ماده ۴۷۷ لازم‌الاجرا است.

نکات تکمیلی:

اعتراض طبق ماده ۴۷۷ به معنی رسیدگی به اشتباهات شکلی یا دیگر خطاها نیست بلکه تنها مربوط به موارد خلاف بیّن شرع است.

مدت زمان رسیدگی به درخواست ماده ۴۷۷ معمولاً حدود ۲ ماه است ولی بسته به پیچیدگی پرونده ممکن است متفاوت باشد.

درخواست‌های ماده ۴۷۷ از طریق دادگستری استان یا سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز قابل ثبت است و مستقیماً نیازی به مراجعه به دیوان عالی کشور نیست.

اجرای حکم با وجود درخواست ماده ۴۷۷ متوقف نمی‌شود مگر اینکه دیوان عالی کشور به پذیرش درخواست حکم دهد.

این روند و شرایط کمک می‌کند تا آرای قطعی که خلاف موازین شرعی هستند، بازبینی و اصلاح شوند و از اجرای آرای ناعادلانه جلوگیری شود

مهلت اعتراض به رای ماده ۴۷۷ در قانون مشخص و محدود نشده است؛ یعنی برای درخواست اعمال این ماده زمان مشخصی تعیین نشده و هر زمان که رئیس قوه قضاییه یا مراجع ذی‌صلاح تشخیص دهند رأی قطعی صادره خلاف بیّن شرع است، می‌توان درخواست اعاده دادرسی از طریق ماده ۴۷۷ را مطرح کرد. البته بهتر است این اعتراض پس از ابلاغ رأی قطعی مطرح شود تا قابل پیگیری باشد. همچنین اجرای رأی تا زمان بررسی درخواست ماده ۴۷۷ معمولاً متوقف نمی‌شود مگر دیوان عالی کشور دستور توقف دهد، به ویژه در موارد مجازات‌های شدید.