مهریه در طلاق از طرف زن

تا اینجا به بررسی مواردی پرداختیم که اگر زن درخواست طلاق کند مهریه تعلق میگیرد؛ در این قسمت به موارد عدم تعلق مهریه به زن می‌پردازیم. عوامل مؤثر بر کاهش یا از بین رفتن مهریه در طلاق از طرف زن شامل مواردی است که موجب سقوط کامل یا بخشی از مهریه یا محرومیت زن از آن می‌شود. این شرایط عمدتاً بر اساس قانون مدنی ایران و حکم دادگاه‌ها تعیین می‌شود و مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:

بخشش مهریه توسط زن (بذل مهریه):

در طلاق خلع یا مبارات، زن با کراهت از ادامه زندگی، برای جلب رضایت مرد جهت طلاق، بخشی از مهریه یا تمام آن را به شوهر می‌بخشد. این بذل مهریه کاملاً اختیاری است و زن پس از بذل آن نمی‌تواند آن قسمت از مهریه را مطالبه کند.

اثبات نشوز (امتناع غیرموجه زن از تمکین):

اگر زن بدون عذر موجه از تمکین نسبت به همسر خود خودداری کند، مرد ممکن است دادگاه را اقناع کند که زن ناشزه است. طبق برخی تفاسیر فقهی و قانون مدنی، در این شرایط مرد می‌تواند درخواست سقوط یا کاهش مهریه زن را مطرح کند، البته این موضوع نیازمند اثبات در دادگاه است و در عمل کمتر باعث محرومیت کامل مهریه می‌شود.

فسخ یا بطلان عقد نکاح بدون نزدیکی:

اگر عقد ازدواج به دلیل بطلان یا فسخ (مانند فریب، دروغ یا عیوب خاص زن) انجام شود و زوجین نزدیکی نکرده باشند، زن مستحق مهریه نخواهد بود. همچنین اگر ازدواج قبل از نزدیکی فسخ شود، مهریه تعلق نمی‌گیرد یا نصف آن حسب مورد به زن داده می‌شود.

طلاق قبل از نزدیکی:

در طلاقی که مرد قبل از نزدیکی زن را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهریه خواهد بود و باقی مهریه تعلق نمی‌گیرد. این موضوع از موارد محدود کاهش مهریه است.

توافق زوجین در طلاق توافقی:

در طلاق توافقی، زوجین می‌توانند درباره مهریه به توافق برسند و زن ممکن است کل یا بخشی از مهریه را ببخشد یا پرداخت آن را به تعویق اندازند که این توافق موجب کاهش یا حذف مهریه می‌شود.

ارائه اطلاعات نادرست یا کتمان حقایق مهم توسط زن:

در صورتی که زن نکات مهم درباره وضعیت خود (مانند بیماری‌ها یا سوابق مؤثر بر زندگی مشترک) را پنهان کند و مرد نکاح را فسخ کند، مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت (در صورت عدم نزدیکی).

انکار رابطه زناشویی توسط زن:

اگر زن با اثبات مرد از انجام وظایف زناشویی امتناع کند و دادگاه این موضوع را قبول کند، ممکن است حق دریافت مهریه از او سلب شود.

فوت یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه یا نزدیکی:

اگر مرد یا زن قبل از تعیین مهریه یا قبل از نزدیکی فوت کنند، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد.

به طور کلی مرد نمی‌تواند بدون دلیل قانونی از پرداخت مهریه خودداری کند، اما در موارد خاص اثبات فسخ، بذل مهریه، یا توافق طرفین، ممکن است مهریه کلاً یا جزئاً به زن تعلق نگیرد.